Zrekonstruowany fragment murów obronnych z basztą pokazuje, jak wyglądał w średniowieczu system obronny Olkusza.
Początkowo miasta broniły wały ziemne. Potem Olkusz został otoczony kamiennym murem i fosą. Mur miejski, o prawie dwumetrowej grubości, miał ponad 1100 metrów długości i 9 metrów wysokości. Broniło go około 15 baszt. Do miasta można było wjechać przez dwie główne bramy - Krakowską i Sławkowską. Z czasem, dla wygody mieszkańców wybijano w murze tzw. furty, czyli niewielkie przejścia. Z czasem mury obronne przestały spełniać swoją funkcję i na początku XIX wieku zostały rozebrane, a fosę zasypano. W 1968 roku przypadkowo natrafiono na fundamenty baszty i murów miejskich. Grupa miłośników historii Olkusza podjęła się odbudowy fragmentu muru i baszty na oryginalnych fundamentach. Prace zakończyły się w 1986 roku.
Baszta jest wybudowana z dwóch rodzajów kamienia. Fragmenty muru i baszty zbudowane z czerwonego piaskowca zwanego zlepieńcem parczewskim pokazują stan z XIV wieku, czyli czasów, kiedy powstawał miejski system obronny. Wtedy baszta była otwarta od strony miasta, wznosiła się na wysokość muru i była zwieńczona, podobnie jak mur, blankowanym krenelażem. Część muru i baszty wybudowana z białego wapienia, pokazuje zmiany, jakie zaszły w XV wieku, kiedy nadbudowano i zadaszono basztę. Po zachodniej stronie ulicy Basztowej wznosi się dalszy odcinek murów miejskich. W połowie długości mur stanowi tylną ścianę XVII-wiecznej kaplicy św. Jana Kantego.
źródło: archiwum Urząd Miasta i Gminy Olkusz
zdjęcia : archiwim Urząd Miasta i Gminy Olkusz