Raków jest południowo-wschodnią dzielnicą Częstochowy, położoną na lewym brzegu Warty. Na przełomie XIX i XX wieku wieś rozbudowała się w osadę przemysłową, w której największym pracodawcą była Huta Częstochowa. W okresie międzywojennym Raków stał się częścią Częstochowy.
W połowie lat 50. ubiegłego wieku, podczas prac ziemnych związanych z budową wiaduktu na alei Pokoju, odkryto tutaj cmentarzysko ludności kultury łużyckiej. Od razu zainteresowali się nim archeolodzy. W latach 1960-1961 przeprowadzono badania, w wyniku których odsłonięto 69 grobów. W tym czasie podjęto decyzję o objęciu cmentarzyska ochroną. Jego fragment zabezpieczono metodą petryfikacji, wzniesiono pawilon wystawowy i przygotowano ekspozycję. Uroczyste otwarcie muzeum nastąpiło w roku 1965. Obecny, nowoczesny, pawilon wzniesiono na początku XXI wieku.
W Rezerwacie Archeologicznym możemy zobaczyć cmentarzysko ludności kultury łużyckiej, które było użytkowane w latach mniej więcej od roku 750 do 550 przed Chrystusem. To okres przejściowy, przypadający na najmłodszy okres epoki brązu i wczesną epokę żelaza.
Naukowcy przebadali tutaj 33 pochówki szkieletowe i 22 pochówki ciałopalne. W gablotach wystawienniczych prezentuje się przedmioty, które trafiły do grobów podczas obrzędów pogrzebowych. Zobaczymy więc w nich wyroby ceramiczne (m.in. garnki, misy i czarki), narzędzia (np. noże żelazne czy sierp z brązu), ozdoby z brązu i żelaza (chociażby naszyjniki, szpile, guziczki, bransolety) oraz broń (m.in. żelazne groty włóczni i brązowy grocik strzały).
