Wyszukiwarka
Liczba elementów: 93
Aleja Najświętszej Maryi Panny ma długość półtora kilometra i szerokość 44 m. Jej przebieg zaplanowany został na początku XIX w., kiedy to połączyła właściwą Częstochowę z Nową Częstochową (formalnie te dwie miejscowości połączono w jeden organizm miejski w 1826 r.). Dziś aleja łączy Stare Miasto z dzielnicą Podjasnogórską. Plan alei jest dziełem inżyniera Jana Bernharda, zaś jej wytyczanie rozpoczęto w 1818 r. W 1823 wzdłuż niej posadzono rzędy kasztanowców. Od 1824 rozpoczęto oddawanie w wieczystą dzierżawę położonych przy niej, pustych jeszcze działek. Ówczesna nazwa arterii to ulica Panny Maryi. W połowie XIX w. powstała bita nawierzchnia oraz rynsztoki. Zbiegiem czasu utrwaliła się nazwa zwyczajowa „Aleje”. W latach międzywojennych ułożono kostkę granitową, a w miejsce wyciętych kasztanowców posadzono topole, lipy, klony i jawory. W ostatnich latach prowadzono remont Alei. Aleja rozpoczyna się przy placu Ignacego Daszyńskiego. Najbardziej godne uwagi budynki przy niej, to te oznaczone numerami: 12 - zbudowany w pierwszej połowie XIX w.; w przeszłości mieścił m.in. drukarnię, hotel żydowski oraz teatr letni, a dziś pełni funkcje handlowe; 13 - budynek z ok. 1878 r., niegdyś eklektyczny, obecnie pozbawiony cech stylowych; w 1905 mieścił się w nim Komitet Rewolucyjny; 14 - dom Adolfa Frankego, właściciela przędzalni i fabryki włókienniczej, wzniesiony na początku XX w.; podczas niemieckiej okupacji był punktem przerzutowym dla uciekających z getta; 16 - późnoklasycystyczny Stary Zajazd; 19 – późnoklasycystyczny, dawny gmach teatru; 24 - eklektyczna Kamienica Kupiecka z elementami neogotyckimi, z końca XIX w.; 27 - eklektyczny Dom Kohna z 1865 r.; 34 - eklektyczna Kamienica Banku Polskiego (wzniesiona z początkiem XX w. i mieszcząca pierwotnie rosyjski Bank Państwa); 47 – „Popówka” z 1875 r.; niegdysiejsza siedziba duchowieństwa prawosławnego, obecnie przeznaczona na cele muzealne; 54 - późnoklasycystyczny budynek kurii metropolitalnej, z ok. 1870 r.; 56 - neogotycki kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi, z lat 1859-61. W alei znajdują się ponadto pomniki-ławeczki, poświęcone Władysławowi Biegańskiemu oraz Halinie Poświatowskiej, a także fontanny: Dziewczynka z Gołębiami oraz Amonit.
Aleja Najświętszej Maryi Panny ma długość półtora kilometra i szerokość 44 m. Jej przebieg zaplanowany został na początku XIX w., kiedy to połączyła właściwą Częstochowę z Nową Częstochową (formalnie te dwie miejscowości połączono w jeden organizm miejski w 1826 r.). Dziś aleja łączy Stare Miasto z dzielnicą Podjasnogórską. Plan alei jest dziełem inżyniera Jana Bernharda, zaś jej wytyczanie rozpoczęto w 1818 r. W 1823 wzdłuż niej posadzono rzędy kasztanowców. Od 1824 rozpoczęto oddawanie w wieczystą dzierżawę położonych przy niej, pustych jeszcze działek. Ówczesna nazwa arterii to ulica Panny Maryi. W połowie XIX w. powstała bita nawierzchnia oraz rynsztoki. Zbiegiem czasu utrwaliła się nazwa zwyczajowa „Aleje”. W latach międzywojennych ułożono kostkę granitową, a w miejsce wyciętych kasztanowców posadzono topole, lipy, klony i jawory. W ostatnich latach prowadzono remont Alei. Aleja rozpoczyna się przy placu Ignacego Daszyńskiego. Najbardziej godne uwagi budynki przy niej, to te oznaczone numerami: 12 - zbudowany w pierwszej połowie XIX w.; w przeszłości mieścił m.in. drukarnię, hotel żydowski oraz teatr letni, a dziś pełni funkcje handlowe; 13 - budynek z ok. 1878 r., niegdyś eklektyczny, obecnie pozbawiony cech stylowych; w 1905 mieścił się w nim Komitet Rewolucyjny; 14 - dom Adolfa Frankego, właściciela przędzalni i fabryki włókienniczej, wzniesiony na początku XX w.; podczas niemieckiej okupacji był punktem przerzutowym dla uciekających z getta; 16 - późnoklasycystyczny Stary Zajazd; 19 – późnoklasycystyczny, dawny gmach teatru; 24 - eklektyczna Kamienica Kupiecka z elementami neogotyckimi, z końca XIX w.; 27 - eklektyczny Dom Kohna z 1865 r.; 34 - eklektyczna Kamienica Banku Polskiego (wzniesiona z początkiem XX w. i mieszcząca pierwotnie rosyjski Bank Państwa); 47 – „Popówka” z 1875 r.; niegdysiejsza siedziba duchowieństwa prawosławnego, obecnie przeznaczona na cele muzealne; 54 - późnoklasycystyczny budynek kurii metropolitalnej, z ok. 1870 r.; 56 - neogotycki kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi, z lat 1859-61. W alei znajdują się ponadto pomniki-ławeczki, poświęcone Władysławowi Biegańskiemu oraz Halinie Poświatowskiej, a także fontanny: Dziewczynka z Gołębiami oraz Amonit.
Częstochowa otrzymała prawa miejskie około połowy XIV wieku. Przez stulecia jedynym kościołem parafialnym w mieście była świątynia pod wezwaniem św. Zygmunta. W XIX wieku, po połączeniu Starej i Nowej Częstochowy, w wyniku industrializacji rosła liczba ludności miasta. Stary kościół nie mógł już pomieścić wszystkich wiernych. Podjęto więc decyzję o budowie nowej świątyni. Na miejsce budowy wybrano plac w pobliżu cmentarza, na południe od kościoła św. Zygmunta. Projekt przygotował warszawski architekt, Konstanty Wojciechowski, twórca planów wielu obiektów sakralnych w ówczesnej diecezji kujawsko-kaliskiej. Według zamierzeń kościół miał być monumentalną budowlą neogotycką, o długości około 100 m i wysokości wież sięgającej 80. Okazało się, że realizacja ambitnego projektu zajęła prawie sto lat, bowiem w 1927 r. ukończono korpus budowli, a na dokończenie wież i nakrycie ich hełmami, trzeba było czekać aż do roku 1997. Budowę rozpoczęto w 1902. Pierwszą Mszę św. odprawiono po sześciu latach, w 1908. W 1917 przy świątyni ustanowiono parafię Świętej Rodziny, a w 1925 stała się ona siedzibą biskupa częstochowskiego. Od tej pory kolejni biskupi wzięli na siebie dokończenie budowy kościoła. W 1962 roku katedra uzyskała tytuł bazyliki mniejszej, a po następnych 30 latach – archikatedry. Kościół wymurowano z cegły, na planie krzyża łacińskiego. Od frontu wznoszą się dwie wieże zwieńczone ostrosłupowymi hełmami (urządzono na nich platformy widokowe). Długi korpus nawowy zamyka trójbocznie wykończone prezbiterium. Dachy są dwuspadowe. Nad przecięciem nawy głównej z transeptem umieszczono smukłą wieżyczkę z sygnaturką. Elewacje oblicowano cegłą klinkierową, detale wykuto w kamieniu. Wnętrze jest trójnawowe. Warto zwrócić uwagę na ołtarz główny w formie tryptyku, zaprojektowany przez Zygmunta Gawlika, witraże Adama Bunscha czy organy wykonane w krakowskim zakładzie Biernackiego. W kościele znajdują się liczne kaplice boczne oraz krypta grobowa biskupów częstochowskich.
Początki Siewierza sięgają zarania państwa Polskiego. Gród nad Czarną Przemszą już w pierwszych latach XIII wieku był siedzibą kasztelanii. Od końca XII do połowy XV stulecia rządzili tutaj książęta śląscy, którzy wznieśli miejscowy zamek. W 1443 roku księstwo stało się przedmiotem aktu kupna i sprzedaży: sprzedającym był książę cieszyński Wacław I, kupował Zbigniew Oleśnicki, biskup krakowski. Od tego czasu, aż do końca XVIII wieku, księstwo siewierskie przeszło pod panowanie biskupów krakowskich, którzy kontynuując świecką władzę książąt cieszyńskich przyjęli tytuł książąt siewierskich - „dux Severie”. Siedzibą książąt-biskupów stał się gotycki, murowany zamek, który powstał w XIV wieku na miejscu drewnianej warowni z końca wieku XIII. Z biegiem stuleci biskupi zamek przebudowywali i modernizowali. W XVI wieku przekształcono go w stylu renesansowym. Wyburzono niepraktyczną już wieżę - tzw. stołp, a z pozyskanego kamienia wybudowano reprezentacyjne skrzydło południowe i zachodnie. Umocniono też fortyfikacje pod kątem dostosowania ich do artylerii. Wjazdu zaczął bronić niewielki barbakan połączony z tarasem artyleryjskim. Na przełomie XVII i XVIII stulecia kolejny raz przebudowano zamek, wznosząc skrzydło wschodnie z kaplicą i przykrywając wieżę barokowym hełmem. Po decyzji Sejmu Wielkiego o włączeniu księstwa siewierskiego do Polski zamek opustoszał. Wnet popadł w ruinę. Walory obronne zamku były kilkakrotnie sprawdzane. W 2 połowie XV wieku oblegali go książęta śląscy, wrogo nastawieni do biskupa Oleśnickiego. W 1655 roku dotarli tu Szwedzi. Jednak polityka biskupów krakowskich oszczędziła mu wtedy wojennych emocji. W początku XVIII w. zamek stał się areną walk w wojnie domowej zwolenników króla Stanisława Leszczyńskiego z poplecznikami Augusta II Mocnego. Od XVII w. w zamku działał budzący grozę Trybunał Siewierski. Szafowano tu gęsto wyrokami śmierci, dlatego ukuto powiedzenie: „Bij, kradnij, zabijaj, ale Siewierz omijaj”! Dziś możemy oglądać fragmenty murów z cegły i kamienia, wieżę bramną (niegdyś zwieńczoną barokowym hełmem), barbakan i zrekonstruowany most zwodzony. Z wieży uczyniono punkt widokowy. Zamek jest udostępniony do zwiedzania przez Izbę Tradycji i Kultury Dawnej w Siewierzu.
Park Miniatur Sakralnych powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu Złota Góra, w częstochowskiej dzielnicy „Zawodzie”, przy ulicy Złotej. Blisko stąd do centrum - na Jasną Górę i do drogi krajowej nr 1. Oficjalne otwarcie Parku nastąpiło w 2011 roku. Zajmuje on prawie 4 hektary, a długość alejek do zwiedzania wynosi ok. 2 km. Park pięknie wkomponowano w naturalne otoczenie wapiennych skał i roślinności. 17 kopii bazylik, katedr i sanktuariów, wykonano głównie w skali 1:25. Każdy obiekt to wyjątkowo misterna, w większości ręczna robota, z wykorzystaniem różnych materiałów: tworzych sztucznych, metalu, żywicy. Obecnie w Parku można zobaczyć: Ostrą Bramę w Wilnie, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Bazylikę Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, Katedrę św. Jakuba Większego w Santiago de Compostela, Bazylikę Matki Bożej w Montserrat, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Bawarii w Altötting, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Dom Marii Panny w Efezie, Katedrę w Eczmiadzynie, Kościół św. Jakuba Apostoła w Medjugorie, Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mariazell, Bazylikę Niepokalanego Poczęcia w Lourdes, Bazylikę Świętego Domu w Loreto, Bazylikę św. Franciszka w Asyżu, Bazylikę Naszej Pani z La Salette i Bazylikę św. Piotra w Rzymie. Historię i ciekawostki o światowych perłach architektury sakralnej przybliżają zwiedzającym specjalne tabliczki informacyjne oraz wykwalifikowani przewodnicy. Zaś ze specjalnych platform widokowych można podziwiać panoramę Częstochowy i sanktuarium na Jasnej Górze. W Parku stworzono również ogród z roślinami biblijnymi, ogród Marii, ogród sensoryczny i Biblijny Plac Zabaw dla dzieci (m.in. z arką Noego, wielorybem Jonasza, wieżą Babel), a także nowoczesne, multimedialne ścieżki edukacyjne. Na terenie Parku Miniatur działa też Park Atrakcji dla dzieci (w wieku 3-13 lat). Najmłodszych mają przyciągnąć m.in.: park linowy, karuzela, autodrom i kolejka. Park Miniatur Sakralnych, to pierwszy etap w budowie większego kompleksu rekreacyjno-sportowo-edukacyjnego. W planach są jeszcze m.in. niewielki stok narciarski z wyciągiem, tor saneczkowy i lodowisko.
Park Miniatur Sakralnych powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu Złota Góra, w częstochowskiej dzielnicy „Zawodzie”, przy ulicy Złotej. Blisko stąd do centrum - na Jasną Górę i do drogi krajowej nr 1. Oficjalne otwarcie Parku nastąpiło w 2011 roku. Zajmuje on prawie 4 hektary, a długość alejek do zwiedzania wynosi ok. 2 km. Park pięknie wkomponowano w naturalne otoczenie wapiennych skał i roślinności. 17 kopii bazylik, katedr i sanktuariów, wykonano głównie w skali 1:25. Każdy obiekt to wyjątkowo misterna, w większości ręczna robota, z wykorzystaniem różnych materiałów: tworzych sztucznych, metalu, żywicy. Obecnie w Parku można zobaczyć: Ostrą Bramę w Wilnie, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Bazylikę Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, Katedrę św. Jakuba Większego w Santiago de Compostela, Bazylikę Matki Bożej w Montserrat, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Bawarii w Altötting, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Dom Marii Panny w Efezie, Katedrę w Eczmiadzynie, Kościół św. Jakuba Apostoła w Medjugorie, Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mariazell, Bazylikę Niepokalanego Poczęcia w Lourdes, Bazylikę Świętego Domu w Loreto, Bazylikę św. Franciszka w Asyżu, Bazylikę Naszej Pani z La Salette i Bazylikę św. Piotra w Rzymie. Historię i ciekawostki o światowych perłach architektury sakralnej przybliżają zwiedzającym specjalne tabliczki informacyjne oraz wykwalifikowani przewodnicy. Zaś ze specjalnych platform widokowych można podziwiać panoramę Częstochowy i sanktuarium na Jasnej Górze. W Parku stworzono również ogród z roślinami biblijnymi, ogród Marii, ogród sensoryczny i Biblijny Plac Zabaw dla dzieci (m.in. z arką Noego, wielorybem Jonasza, wieżą Babel), a także nowoczesne, multimedialne ścieżki edukacyjne. Na terenie Parku Miniatur działa też Park Atrakcji dla dzieci (w wieku 3-13 lat). Najmłodszych mają przyciągnąć m.in.: park linowy, karuzela, autodrom i kolejka. Park Miniatur Sakralnych, to pierwszy etap w budowie większego kompleksu rekreacyjno-sportowo-edukacyjnego. W planach są jeszcze m.in. niewielki stok narciarski z wyciągiem, tor saneczkowy i lodowisko.
Park Miniatur Sakralnych powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu Złota Góra, w częstochowskiej dzielnicy „Zawodzie”, przy ulicy Złotej. Blisko stąd do centrum - na Jasną Górę i do drogi krajowej nr 1. Oficjalne otwarcie Parku nastąpiło w 2011 roku. Zajmuje on prawie 4 hektary, a długość alejek do zwiedzania wynosi ok. 2 km. Park pięknie wkomponowano w naturalne otoczenie wapiennych skał i roślinności. 17 kopii bazylik, katedr i sanktuariów, wykonano głównie w skali 1:25. Każdy obiekt to wyjątkowo misterna, w większości ręczna robota, z wykorzystaniem różnych materiałów: tworzych sztucznych, metalu, żywicy. Obecnie w Parku można zobaczyć: Ostrą Bramę w Wilnie, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Bazylikę Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, Katedrę św. Jakuba Większego w Santiago de Compostela, Bazylikę Matki Bożej w Montserrat, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Bawarii w Altötting, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Dom Marii Panny w Efezie, Katedrę w Eczmiadzynie, Kościół św. Jakuba Apostoła w Medjugorie, Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mariazell, Bazylikę Niepokalanego Poczęcia w Lourdes, Bazylikę Świętego Domu w Loreto, Bazylikę św. Franciszka w Asyżu, Bazylikę Naszej Pani z La Salette i Bazylikę św. Piotra w Rzymie. Historię i ciekawostki o światowych perłach architektury sakralnej przybliżają zwiedzającym specjalne tabliczki informacyjne oraz wykwalifikowani przewodnicy. Zaś ze specjalnych platform widokowych można podziwiać panoramę Częstochowy i sanktuarium na Jasnej Górze. W Parku stworzono również ogród z roślinami biblijnymi, ogród Marii, ogród sensoryczny i Biblijny Plac Zabaw dla dzieci (m.in. z arką Noego, wielorybem Jonasza, wieżą Babel), a także nowoczesne, multimedialne ścieżki edukacyjne. Na terenie Parku Miniatur działa też Park Atrakcji dla dzieci (w wieku 3-13 lat). Najmłodszych mają przyciągnąć m.in.: park linowy, karuzela, autodrom i kolejka. Park Miniatur Sakralnych, to pierwszy etap w budowie większego kompleksu rekreacyjno-sportowo-edukacyjnego. W planach są jeszcze m.in. niewielki stok narciarski z wyciągiem, tor saneczkowy i lodowisko.
Park Miniatur Sakralnych powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu Złota Góra, w częstochowskiej dzielnicy „Zawodzie”, przy ulicy Złotej. Blisko stąd do centrum - na Jasną Górę i do drogi krajowej nr 1. Oficjalne otwarcie Parku nastąpiło w 2011 roku. Zajmuje on prawie 4 hektary, a długość alejek do zwiedzania wynosi ok. 2 km. Park pięknie wkomponowano w naturalne otoczenie wapiennych skał i roślinności. 17 kopii bazylik, katedr i sanktuariów, wykonano głównie w skali 1:25. Każdy obiekt to wyjątkowo misterna, w większości ręczna robota, z wykorzystaniem różnych materiałów: tworzych sztucznych, metalu, żywicy. Obecnie w Parku można zobaczyć: Ostrą Bramę w Wilnie, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Bazylikę Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, Katedrę św. Jakuba Większego w Santiago de Compostela, Bazylikę Matki Bożej w Montserrat, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Bawarii w Altötting, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Dom Marii Panny w Efezie, Katedrę w Eczmiadzynie, Kościół św. Jakuba Apostoła w Medjugorie, Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mariazell, Bazylikę Niepokalanego Poczęcia w Lourdes, Bazylikę Świętego Domu w Loreto, Bazylikę św. Franciszka w Asyżu, Bazylikę Naszej Pani z La Salette i Bazylikę św. Piotra w Rzymie. Historię i ciekawostki o światowych perłach architektury sakralnej przybliżają zwiedzającym specjalne tabliczki informacyjne oraz wykwalifikowani przewodnicy. Zaś ze specjalnych platform widokowych można podziwiać panoramę Częstochowy i sanktuarium na Jasnej Górze. W Parku stworzono również ogród z roślinami biblijnymi, ogród Marii, ogród sensoryczny i Biblijny Plac Zabaw dla dzieci (m.in. z arką Noego, wielorybem Jonasza, wieżą Babel), a także nowoczesne, multimedialne ścieżki edukacyjne. Na terenie Parku Miniatur działa też Park Atrakcji dla dzieci (w wieku 3-13 lat). Najmłodszych mają przyciągnąć m.in.: park linowy, karuzela, autodrom i kolejka. Park Miniatur Sakralnych, to pierwszy etap w budowie większego kompleksu rekreacyjno-sportowo-edukacyjnego. W planach są jeszcze m.in. niewielki stok narciarski z wyciągiem, tor saneczkowy i lodowisko.
Park Miniatur Sakralnych powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu Złota Góra, w częstochowskiej dzielnicy „Zawodzie”, przy ulicy Złotej. Blisko stąd do centrum - na Jasną Górę i do drogi krajowej nr 1. Oficjalne otwarcie Parku nastąpiło w 2011 roku. Zajmuje on prawie 4 hektary, a długość alejek do zwiedzania wynosi ok. 2 km. Park pięknie wkomponowano w naturalne otoczenie wapiennych skał i roślinności. 17 kopii bazylik, katedr i sanktuariów, wykonano głównie w skali 1:25. Każdy obiekt to wyjątkowo misterna, w większości ręczna robota, z wykorzystaniem różnych materiałów: tworzych sztucznych, metalu, żywicy. Obecnie w Parku można zobaczyć: Ostrą Bramę w Wilnie, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Bazylikę Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, Katedrę św. Jakuba Większego w Santiago de Compostela, Bazylikę Matki Bożej w Montserrat, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Bawarii w Altötting, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Dom Marii Panny w Efezie, Katedrę w Eczmiadzynie, Kościół św. Jakuba Apostoła w Medjugorie, Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mariazell, Bazylikę Niepokalanego Poczęcia w Lourdes, Bazylikę Świętego Domu w Loreto, Bazylikę św. Franciszka w Asyżu, Bazylikę Naszej Pani z La Salette i Bazylikę św. Piotra w Rzymie. Historię i ciekawostki o światowych perłach architektury sakralnej przybliżają zwiedzającym specjalne tabliczki informacyjne oraz wykwalifikowani przewodnicy. Zaś ze specjalnych platform widokowych można podziwiać panoramę Częstochowy i sanktuarium na Jasnej Górze. W Parku stworzono również ogród z roślinami biblijnymi, ogród Marii, ogród sensoryczny i Biblijny Plac Zabaw dla dzieci (m.in. z arką Noego, wielorybem Jonasza, wieżą Babel), a także nowoczesne, multimedialne ścieżki edukacyjne. Na terenie Parku Miniatur działa też Park Atrakcji dla dzieci (w wieku 3-13 lat). Najmłodszych mają przyciągnąć m.in.: park linowy, karuzela, autodrom i kolejka. Park Miniatur Sakralnych, to pierwszy etap w budowie większego kompleksu rekreacyjno-sportowo-edukacyjnego. W planach są jeszcze m.in. niewielki stok narciarski z wyciągiem, tor saneczkowy i lodowisko.
Zawiercie jest miastem młodym – prawa miejskie otrzymało dopiero w 1915 roku. W jego skład wchodzi jednak Kromołów, który prawami miejskimi cieszył się kilkaset lat - otrzymał je bowiem (w niejasnych okolicznościach) w XIV lub XV stuleciu, stracił natomiast w ramach represji po powstaniu styczniowym. W Kromołowie zachowało się kilka zabytków, ale znany jest on przede wszystkim jako miejsce, gdzie biją źródła trzeciej co do długości polskiej rzeki – Warty. Pierwsi Żydzi osiedlili się w Kromołowie prawdopodobnie w XVI wieku. Dwa stulecia później, kromołowscy wyznawcy judaizmu dysponowali własną synagogą i cmentarzem, a ich podkahał podlegał gminie żydowskiej w Lelowie. Na początku XIX wieku starozakonni (a sąsiadowali tu ze sobą żydzi ortodoksyjni i chasydzi) stanowili mniej niż 10 procent ogółu mieszkańców, cieszyli się już jednak samodzielną gminą wyznaniową. W drugiej połowie stulecia ich liczba wzrosła – więcej niż co trzeci mieszkaniec miasta był Żydem. Rozwój tutejszej społeczności wyznania mojżeszowego wiązał się z dynamicznym rozwojem przemysłowym Zawiercia. Podczas II wojny światowej Niemcy już w 1939 roku spalili kromołowską synagogę. W następnych latach miejscowi Żydzi wpierw zostali przeniesieni do getta w Zawierciu, a następnie zamordowani w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedynym śladem obecności ludności żydowskiej w Kromołowie jest kirkut przy ul. Piaskowej. Powstał on w XVIII wieku. Obecnie zajmuje ponad 2 ha. Na cmentarzu zachowało się prawie 1000 nagrobków. Najstarsze pochodzą z XVIII wieku; większość z nich ma kształt typowej macewy. Spotkać na nich można inskrypcje w języku hebrajskim, jidysz i polskim. Spośród nagrobków wyróżnia się ohel rabina Izraela Lejb ben Jakuba. Wiele macew posiada ładną ornamentykę. Ciekawostką jest ta, na odwrocie której zachował się odcisk amonitu – dowód na to, że pochodzi z miejscowych kamieniołomów wapienia. Cmentarz jest otoczony murem, zachował się także dom przedpogrzebowy.
Zawiercie jest miastem młodym – prawa miejskie otrzymało dopiero w 1915 roku. W jego skład wchodzi jednak Kromołów, który prawami miejskimi cieszył się kilkaset lat - otrzymał je bowiem (w niejasnych okolicznościach) w XIV lub XV stuleciu, stracił natomiast w ramach represji po powstaniu styczniowym. W Kromołowie zachowało się kilka zabytków, ale znany jest on przede wszystkim jako miejsce, gdzie biją źródła trzeciej co do długości polskiej rzeki – Warty. Pierwsi Żydzi osiedlili się w Kromołowie prawdopodobnie w XVI wieku. Dwa stulecia później, kromołowscy wyznawcy judaizmu dysponowali własną synagogą i cmentarzem, a ich podkahał podlegał gminie żydowskiej w Lelowie. Na początku XIX wieku starozakonni (a sąsiadowali tu ze sobą żydzi ortodoksyjni i chasydzi) stanowili mniej niż 10 procent ogółu mieszkańców, cieszyli się już jednak samodzielną gminą wyznaniową. W drugiej połowie stulecia ich liczba wzrosła – więcej niż co trzeci mieszkaniec miasta był Żydem. Rozwój tutejszej społeczności wyznania mojżeszowego wiązał się z dynamicznym rozwojem przemysłowym Zawiercia. Podczas II wojny światowej Niemcy już w 1939 roku spalili kromołowską synagogę. W następnych latach miejscowi Żydzi wpierw zostali przeniesieni do getta w Zawierciu, a następnie zamordowani w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedynym śladem obecności ludności żydowskiej w Kromołowie jest kirkut przy ul. Piaskowej. Powstał on w XVIII wieku. Obecnie zajmuje ponad 2 ha. Na cmentarzu zachowało się prawie 1000 nagrobków. Najstarsze pochodzą z XVIII wieku; większość z nich ma kształt typowej macewy. Spotkać na nich można inskrypcje w języku hebrajskim, jidysz i polskim. Spośród nagrobków wyróżnia się ohel rabina Izraela Lejb ben Jakuba. Wiele macew posiada ładną ornamentykę. Ciekawostką jest ta, na odwrocie której zachował się odcisk amonitu – dowód na to, że pochodzi z miejscowych kamieniołomów wapienia. Cmentarz jest otoczony murem, zachował się także dom przedpogrzebowy.
Zawiercie jest miastem młodym – prawa miejskie otrzymało dopiero w 1915 roku. W jego skład wchodzi jednak Kromołów, który prawami miejskimi cieszył się kilkaset lat - otrzymał je bowiem (w niejasnych okolicznościach) w XIV lub XV stuleciu, stracił natomiast w ramach represji po powstaniu styczniowym. W Kromołowie zachowało się kilka zabytków, ale znany jest on przede wszystkim jako miejsce, gdzie biją źródła trzeciej co do długości polskiej rzeki – Warty. Pierwsi Żydzi osiedlili się w Kromołowie prawdopodobnie w XVI wieku. Dwa stulecia później, kromołowscy wyznawcy judaizmu dysponowali własną synagogą i cmentarzem, a ich podkahał podlegał gminie żydowskiej w Lelowie. Na początku XIX wieku starozakonni (a sąsiadowali tu ze sobą żydzi ortodoksyjni i chasydzi) stanowili mniej niż 10 procent ogółu mieszkańców, cieszyli się już jednak samodzielną gminą wyznaniową. W drugiej połowie stulecia ich liczba wzrosła – więcej niż co trzeci mieszkaniec miasta był Żydem. Rozwój tutejszej społeczności wyznania mojżeszowego wiązał się z dynamicznym rozwojem przemysłowym Zawiercia. Podczas II wojny światowej Niemcy już w 1939 roku spalili kromołowską synagogę. W następnych latach miejscowi Żydzi wpierw zostali przeniesieni do getta w Zawierciu, a następnie zamordowani w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedynym śladem obecności ludności żydowskiej w Kromołowie jest kirkut przy ul. Piaskowej. Powstał on w XVIII wieku. Obecnie zajmuje ponad 2 ha. Na cmentarzu zachowało się prawie 1000 nagrobków. Najstarsze pochodzą z XVIII wieku; większość z nich ma kształt typowej macewy. Spotkać na nich można inskrypcje w języku hebrajskim, jidysz i polskim. Spośród nagrobków wyróżnia się ohel rabina Izraela Lejb ben Jakuba. Wiele macew posiada ładną ornamentykę. Ciekawostką jest ta, na odwrocie której zachował się odcisk amonitu – dowód na to, że pochodzi z miejscowych kamieniołomów wapienia. Cmentarz jest otoczony murem, zachował się także dom przedpogrzebowy.