Wyszukiwarka
Liczba elementów: 259
Żarki
Główną bohaterką gospodarstwa jest gęś, ale wśród jej sąsiadów znajdziemy; kury, kaczki, indyki, perliczki, króliki, kozy, owce, krówkę i wiele innych.
więcej >>
Dodaj do planera
Olkusz
Stefan Buchowiecki (1863 – 1927)
więcej >>
Dodaj do planera
Bobolice
Bobolicka twierdza była pierwotnie zamkiem królewskim, zbudowanym z inicjatywy Kazimierza Wielkiego zapewne ok. 1350 roku (choć prawdopodobnie jakieś fortyfikacje istniały tu wcześniej, a legenda mówi o zamku niejakiego Boboli, będącego rycerzem Bolesława Krzywoustego). Podobnie jak inne zamki jurajskie, Bobolice należały do systemu warowni granicznych mających bronić Królestwa Polskiego przed najazdami ze strony Śląska, należącego wtedy do Królestwa Czech. W 1370 roku rządzący wówczas Polską Ludwik Węgierski nadał zamek Władysławowi Opolczykowi. Twierdza trafiła na pewien czas w ręce jego dworzanina, Andrzeja z Barlabasz (zwanego Andrzejem Węgrem), który zajmował się rozbójniczym procederem, łupiąc okoliczną ludność. Działalność tę ukrócił król Władysław Jagiełło. Po kilkakrotnych zmianach właścicieli panem na zamku został w roku 1486 Mikołaj Kreza herbu Ostoja, którego rodzina władała bobolicką twierdzą przez półtora wieku. W 1587 roku warownia zdobyta została przez wojska Maksymiliana Habsburga, pretendenta do polskiego tronu, po czym została odbita przez Jana Zamojskiego. W roku 1625 zamek przeszedł w ręce Myszkowskich, władających niedalekim Mirowem, a kilka dekad później w ręce Męcińskich. Po zniszczeniach spowodowanych wojnami w XVII i XVIII wieku, zamek popadał w coraz większą ruinę. W XIX wieku w jego piwnicach znaleziono wielki skarb. Legendy związane z zamkiem opowiadają o podziemnym tunelu, łączącym go z pobliską twierdzą w Mirowie, a także o dwóch braciach panujących w obydwu warowniach, których miłość do jednej kobiety zakończyła się bratobójstwem. W 1999 roku zamek kupiła rodzina Laseckich, która podjęła się odbudowy obiektu poprzedzonej pracami archeologicznymi i zabezpieczającymi. Zdaniem wielu odbudowa ta stanowi dla bobolickiej warowni ratunek przed zagładą, choć nie brak również głosów krytyki. Zamek, oficjalne otwarty we wrześniu 2011 roku, jest dostępny dla turystów.
Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie położony jest w niecce dawnego kamieniołomu wapieni triasowych Sodowa Góra.
więcej >>
Dodaj do planera
Żarki
Szlak Kultury Żydowskiej w Żarkach powstał staraniem wojewódzkich i miejsko-gminnych władz samorządowych. Opowiada o historii miejscowych Żydów oraz miejscach z nimi związanych. Punkt startu ulokowano przy ul. Koziegłowskiej, w sąsiedztwie Urzędu Miasta i Gminy Żarki. Tutaj odnajdziemy pierwszą polsko-angielską tablicę informacyjną. Mówi ona o początkach miejscowości oraz osiedlaniu się w niej ludności żydowskiej. Dowiemy się m.in., że pierwsi Żydzi zamieszkali w Żarkach już w XVII wieku, szybko zorganizowali tutaj własną gminę, a ich liczba w drugiej połowie XIX wieku przekraczała 60 procent ogółu mieszkańców. Pierwszy przystanek przewidziano przy ul. Częstochowskiej 49. W kamienicy pod tym adresem podczas II wojny światowej rodzina Płaczków ukrywała Eli Zborowskiego. Po wojnie została uhonorowana tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Następnym miejscem pamięci jest plac przy ul. Górki, gdzie kiedyś znajdował się tzw. Stary Kirkut. Z tablicy dowiemy się m.in. o tradycjach pogrzebowych polskich Żydów. Nieco dalej, przy ul. Polnej, umieszczono trzecią tablicę informacyjną – tym razem poświęcono ją kirkutowi na Kierkowie. Zachowało się na nim około 900 macew z XIX i XX wieku. Kolejny przystanek zaplanowano w pobliżu budynku domu kultury, przed wojną bowiem służył on Żydom jako synagoga. Przystanek piąty przybliża nam życie codzienne ludności żydowskiej w ich domach i zakładach rzemieślniczych, ulokowanych na przyrynkowych uliczkach. Tablica końcowa to zarazem ostatni rozdział historii miejscowych Żydów – getto w domach przy Starym Rynku i śmierć w Treblince lub w masowych egzekucjach. Organizatorzy szacują, że przejście całego szlaku powinno zająć do 1,5 godziny.
Sławków
Charakterystycznym elementem architektury sławkowskiej były, powszechne także w innych starych miastach i miasteczkach, domy z podcieniami. Do obecnych czasów przetrwały nieliczne tego rodzaju budynki. Trzy z nich znajdują się przy rynku. Kolejny, narożny dom przy ul. Biskupiej 2, przylegający do Małego Rynku, zbudowany został w końcu XVIII wieku. W przeszłości niemal cała zabudowa wokół centrum miała taki charakter. Najstarszym budynkiem w rynku jest karczma, zwana niegdyś Pierwochą i należąca do tzw. austerii, a więc obiektów karczemnych o najwyższym w dawnych czasach standardzie. Choć w obecnej formie pochodzi ona z XVIII w., badania archeologiczne pozwalają przypuszczać że jej początki sięgają znacznie dawniejszych czasów. Sławków dość często padał ofiarą pożarów. Trawiły one miasto m.in. w latach 1498, 1600, 1782 i 1919. Sprawiło to, że do naszych czasów nie zachowała się większa część pierwotnej, drewnianej zabudowy. Piętrowy budynek ratusza, stojący pośrodku rynku, powstał z początkiem XX w. Wzniesiony został na miejscu poprzedniej budowli drewnianej, która pochodziła prawdopodobnie z XVIII w. Ów stary ratusz był budynkiem niezwykle malowniczym. Posiadał podcienia wsparte na murowanych kolumnach, kryty zaś był gontowym łamanym dachem, który wieńczyła dwukondygnacyjna wieżyczka. Uwagę zwraca znajdująca się na rynku urokliwa studnia z drewnianą cembrowiną oraz ostrosłupowym, pokrytym gontem zadaszeniem. Większa część współczesnej zabudowy sławkowskiego rynku pochodzi przeważnie z drugiej połowy XIX w., natomiast obecny kształt pierzei północnej to wynik odbudowy po pożarze w roku 1919.
Żarki
Według popularnej legendy, figura Matki Bożej z Dzieciątkiem trafiła do Leśniowa pod koniec XIV wieku. Książę Władysław Opolczyk, wracając w 1382 roku z Rusi na Śląsk, wiózł ze sobą cudowny wizerunek Czarnej Madonny oraz niewielką figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Wędrowcom dokuczał upał, a nigdzie nie mogli znaleźć czystej wody. Podczas odpoczynku zaczęli się modlić i wkrótce ich oczom ukazało się ciurkające źródełko. Dla upamiętnienia tego wydarzenia książę nakazał zawiesić na pobliskim drzewie niewielką kapliczkę, w której umieścił rzeźbę Matki Bożej z małym Jezusem. W rzeczywistości uśmiechnięta Matka Boża Leśniowska to XIV-wieczne przedstawienie Matki Bożej w typie tzw. Pięknych Madonn. Postacie Marii i Jezusa wyrzeźbiono w drewnie lipowym; całość mierzy około 70 cm wysokości. Cudowna figura znajduje się dzisiaj w kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, którego korpus został wzniesiony w połowie XVI wieku. Fasada, z dwiema wieżami przykrytymi barokowymi hełmami, pochodzi z wieku XVIII. Nawa i zaokrąglone prezbiterium zachowały cechy gotycko-renesansowe. Reszta budowli, wraz z wnętrzem, ma charakter barokowy i rokokowy. Od początku XVIII stulecia sanktuarium opiekują się ojcowie paulini. Z kościołem sąsiadują ich XVIII-wieczne zabudowania klasztorne. Z tego samego stulecia pochodzi również mur otaczający kościół i klasztor. Z końca ubiegłego wieku pochodzą kaplice różańcowe i Drogi Krzyżowej, ołtarz polowy i dzwonnica. Przy źródle Leśniówki stoi współczesna kaplica.
Bobolice
Bobolicka twierdza była pierwotnie zamkiem królewskim, zbudowanym z inicjatywy Kazimierza Wielkiego zapewne ok. 1350 roku (choć prawdopodobnie jakieś fortyfikacje istniały tu wcześniej, a legenda mówi o zamku niejakiego Boboli, będącego rycerzem Bolesława Krzywoustego). Podobnie jak inne zamki jurajskie, Bobolice należały do systemu warowni granicznych mających bronić Królestwa Polskiego przed najazdami ze strony Śląska, należącego wtedy do Królestwa Czech. W 1370 roku rządzący wówczas Polską Ludwik Węgierski nadał zamek Władysławowi Opolczykowi. Twierdza trafiła na pewien czas w ręce jego dworzanina, Andrzeja z Barlabasz (zwanego Andrzejem Węgrem), który zajmował się rozbójniczym procederem, łupiąc okoliczną ludność. Działalność tę ukrócił król Władysław Jagiełło. Po kilkakrotnych zmianach właścicieli panem na zamku został w roku 1486 Mikołaj Kreza herbu Ostoja, którego rodzina władała bobolicką twierdzą przez półtora wieku. W 1587 roku warownia zdobyta została przez wojska Maksymiliana Habsburga, pretendenta do polskiego tronu, po czym została odbita przez Jana Zamojskiego. W roku 1625 zamek przeszedł w ręce Myszkowskich, władających niedalekim Mirowem, a kilka dekad później w ręce Męcińskich. Po zniszczeniach spowodowanych wojnami w XVII i XVIII wieku, zamek popadał w coraz większą ruinę. W XIX wieku w jego piwnicach znaleziono wielki skarb. Legendy związane z zamkiem opowiadają o podziemnym tunelu, łączącym go z pobliską twierdzą w Mirowie, a także o dwóch braciach panujących w obydwu warowniach, których miłość do jednej kobiety zakończyła się bratobójstwem. W 1999 roku zamek kupiła rodzina Laseckich, która podjęła się odbudowy obiektu poprzedzonej pracami archeologicznymi i zabezpieczającymi. Zdaniem wielu odbudowa ta stanowi dla bobolickiej warowni ratunek przed zagładą, choć nie brak również głosów krytyki. Zamek, oficjalne otwarty we wrześniu 2011 roku, jest dostępny dla turystów.
Święta Anna
Sanktuarium znajduje się 35 km na wschód od Częstochowy na terenie należącym do wsi Aleksandrówka w gminie Przyrów, graniczącym jednak z centrum wsi Święta Anna – stąd też przypisywanie klasztoru tej miejscowości. Jest to miejsce często odwiedzane przez zdążające na Jasną Górę pielgrzymki. Początki kultu św. Anny sięgają tutaj końca XV w. i według tradycji wiążą się z licznymi, cudownymi zdarzeniami. Z początkiem w. XVI wzniesiona została, staraniem starosty olsztyńskiego, Pawła ze Szczekocin, drewniana kaplica, w której umieszczono późnogotycką figurę św. Anny Samotrzeć. Kult świętej wzrastał, co sprawiło, iż w połowie XVI w. zbudowano nową kaplicę, z inicjatywy krakowskiej mieszczki, Anny Krokierowej. W roku 1609 kasztelan sądecki i starosta olsztyński, Joachim Ocieski oraz książę Janusz Ostrogski ufundowali kościół i klasztor bernardynów. Murowana świątynia wraz z kaplicą, w której umieszczono cudowną figurę, wzniesione zostały w ciągu kilku lat. Konsekracja nowego kościoła dokonana została przez biskupa, Tomasza Oborskiego, 27 sierpnia 1617 roku. Jednonawowy, barokowy budynek postawiony został na planie krzyża. Posiada kopułę nad centralną częścią nawy oraz wieżę. Budowę klasztoru na planie czworoboku, z wirydarzem (dziedzińcem wewnętrznym), ukończono w 1668 r. Dzisiejszy wystrój kościoła jest przeważnie barokowo-rokokowy. Ołtarz główny utrzymany jest w stylu regencji, stanowiącym formę przejściową miedzy oboma tymi stylami. Interesującym malowidłem we wnętrzu jest przedstawienie „Tańca śmierci”. Bernardyni opiekowali się tutejszym sanktuarium przez ponad dwa wieki. Ponieważ w XIX stuleciu zakonnicy zaangażowali się w działalność patriotyczną, w ramach represji rosyjskich po powstaniu styczniowym klasztor został skasowany w listopadzie 1864 r. Stacjonujący w zabudowaniach klasztornych carscy żołnierze dokonali znacznej dewastacji. Nieco później, w roku 1869, przybyły tutaj siostry dominikanki klauzurowe ze skasowanego klasztoru w Piotrkowie Trybunalskim. Ich wspólnota zakonna została wówczas przez władze rosyjskie niejako skazana na wymarcie, gdyż siostry otrzymały zakaz przyjmowania nowych członkiń. Zakaz ten cofnięty został w początkach XX w., co spowodowało odrodzenie się życia zakonnego. Główny odpust w tutejszym sanktuarium ma miejsce 26 lipca, w dniu św. Anny.