Pomnik żołnierzy batalionu “Parasol” w Udorzu

Miejscowość:
Udórz
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

W Udorzu, niewielkiej miejscowości położonej na północ od Wolbromia (tuż przy granicy województw śląskiego i małopolskiego), znajduje się pomnik żołnierzy batalionu „Parasol” Armii Krajowej, którzy polegli 11 lipca 1944 roku podczas odwrotu z Krakowa, po nieudanym zamachu na Wilhelma Koppego, Wyższego Dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie. Dwóch żołnierzy zginęło w walce; troje rannych zostało zamordowanych kilka dni później w Krakowie, po okrutnym śledztwie.

Pomnik w Udorzu

Na terenie województwa śląskiego odnaleźć można wiele miejsc, w których upamiętniono ofiary II wojny światowej. Pomnik w Udorzu, miejscowości położonej na wschodnich krańcach województwa, jest o tyle niezwykły, że stoi w miejscu, gdzie w walce z Niemcami zginęli żołnierze legendarnego warszawskiego oddziału Armii Krajowej, którzy wcześniej podjęli w Krakowie próbę zabicia okrutnego funkcjonariusza hitlerowskiego, Wilhelma Koppego.

Akcja likwidacji Wilhelma Koppego

Wilhelm Koppe już jako Wyższy Dowódca SS i Policji w Kraju Warty (ziemiach wcielonych po kampanii wrześniowej do III Rzeszy) dał się poznać jako bezwzględny wykonawca polityki eksterminacji ludności żydowskiej i polskiej. Kiedy pod koniec 1943 roku Koppe awansował na zastępcę Hansa Franka w Generalnej Guberni (pełniącego zarazem funkcję Wyższego Dowódcy SS i Policji w Krakowie), szefostwo Armii Krajowej nakazało jego likwidację. Przygotowaniem akcji zajęło się Kierownictwo Dywersji (Kedyw), a jej przeprowadzenie zlecono batalionowi Szarych Szeregów „Parasol”, znanemu już z udanej likwidacji Franza Kutschery, zwanego katem Warszawy. Po kilku miesiącach przygotowań, 11 lipca 1944 roku żołnierze pod dowództwem Stanisława Leopolda pseudonim „Rafał” i Stanisława Huskowskiego pseudonim „Ali”, ostrzelali w Krakowie samochód Koppego, zabijając adiutanta i tylko raniąc, niestety, jego samego. Podczas odwrotu z Krakowa kolumna samochodów z żołnierzami AK natknęła się na żandarmerię niemiecką. Do pierwszej potyczki doszło w Porębie Dzierżnej. W Udorzu na żołnierzy „Parasola” uderzyły przeważające siły niemieckie. W walce zginęli: Stanisław Huskowski „Ali” i Wojciech Czerwiński „Orlik”. Do niewoli dostali się ciężko ranni: Halina Grabowska „Zeta”, Bogusław Niepokój „Sztorch” i Tadeusz Ulankiewicz „Warski”. Zamordowano ich po kilku dniach w krakowskiej katowni Gestapo przy ulicy Montelupich. Na pomniku wyryto jeszcze nazwiska dwóch innych ofiar akcji, braci Kucyperów. Jeden zginął w walce, podczas próby przeniesienia zwłok „Alego” i „Orlika” na cmentarz; drugiego zamordowano z zimną krwią.

Wyświetlenia:  137
Lokalizacja:

Udórz
Gmina: Żarnowiec
Powiat: zawierciański


Region turystyczny: 
Jura Krakowsko-Częstochowska
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Źródła historii

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Udórz
0.72 km
Udórz
1.89 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Gastronomia w pobliżu
Żarnowiec
5.70 km
Wydarzenia w pobliżu
Brak wydarzeń w pobliżu