GrzyboBranie!

Autor:
Agnieszka ŚOT
Data publikacji:
24 Sierpień 2022
Odsłuchaj tekst

Gdy lato mija...

Koniec lata i początek jesieni to jeden z najlepszych momentów, aby wybrać się na grzyby. Swój najlepszy okres występowania mają wtedy m.in.: borowiki, podgrzybki, kanie, kurki i maślaki. Wszystkie grzyby składają się głównie z wody, ale zawierają też kilka witamin:

  • witamina A,
  • witamina B1,
  • witamina B2,
  • witamina E,
  • witamina C,
  • witamina D.

Zawierają także wiele soli mineralnych. Warte zaznaczenia jest to, że grzyby są niskokaloryczne i są też polecane dla wegetarian.

A jakie grzyby chętnie zbieramy?

grzyb

Borowik szlachetny

Pełny okres występowania to czas od lipca do października, jednak najlepszym czasem na zbiory jest i tak wrzesień i październik. Jego potoczna, ale równie często używana nazwa to prawdziwek. Jest to jeden z najsmaczniejszych grzybów występujących w naszych lasach. Kapelusz ma średnicę od 6 do 25cm i na początku jest białawy, jednak z czasem zaczyna ciemnieć. U młodszych grzybów jest prawie kulisty, dopiero później zaczyna być wypukły. Trzon borowika ma wysokość od 5 do 20cm i jest pełny w środku. Jego barwa zazwyczaj jest biała z jasnobrązową siateczką. Miąższ jest mięsisty, jędrny, twardy i biały. Grzyby te występują zazwyczaj w pobliżu sosen, świerków i buków, w pojedynkę lub w grupach, okrążając drzewo. Lubią miejsca lekko nasłonecznione, np. na skraju lasu. Większość grzybów z rodziny borowików jest niejadalna. W Polsce występują 3 niejadalne borowiki: szatański, ponury, goryczak. Należy zawsze pamiętać, że u borowika szlachetnego nie występują żadne przebarwienia związane z uszkodzeniem porów.

prawdziwek

Grzyby należy połamać na mniejsze części i zalać ciepłym bulionem na co najmniej godzinę (najlepiej dłużej). Następnie gotować w tym samym płynie przez ok. 15 minut. Grzyby odlać i kroić na małe części (zalewę zachować). Na patelni rozgrzewać łyżkę masła i mąkę szybko wymieszać, czekać aż mieszanina zacznie skwierczeć i wlewać 1/3 zalewy grzybowej. Energicznie mieszać, aż mieszanina będzie jednolita i gęsta. Dodać resztę zalewy ciągle mieszając. Dodać grzyby i rozmaryn. Zagotować. Zdjąć z ognia i wlać śmietankę. Mieszać i doprawić solą oraz pieprzem.
Zeszkloną cebulkę wraz z borowikami zalewamy wywarem warzywnym, miksujemy, zabielamy słodką śmietaną i zagęszczamy żółtkami jaj. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem i owocami jałowca. Krem zapieka się pod ciastem francuskim.

Podgrzybek brunatny

Podgrzybki występują od czerwca do listopada, ale najlepszym czasem na zbiory jest okres września i października. Kapelusz podgrzybka ma średnicę od 3 do 15 cm, jest barwy jasnobrązowej. Najpierw jest wypukły, a potem rozpostarty. Trzon jest często jest zgięty, walcowaty o żółtawej barwie, pokryty włókienkami. Miąższ jest zazwyczaj białawy. Często występują w polskich lasach, najczęściej na terenach lasów liściastych i iglastych. Mogą występować pojedynczo lub w grupach. Podgrzybek jest grzybem, który po uszkodzeniu poprzez dotknięcie lub nacięcie rurek i miąższu, od razu sinieje. Dość trudno pomylić go z innymi.

podgrzybek

Czubajka Kania

Kanie występują od czerwca do listopada, jednak najlepszy moment na zbiory jest we wrześniu i listopadzie. Są to jedne z ulubionych grzybów, często robione w panierce jak schabowe. Kapelusz kani ma średnice od 10 do nawet 35 cm. Na początku kapelusz jest kulisty i jajowaty, dopiero potem robi się całkiem płaski. Kania jest barwy biało-kremowej z brązowymi odstającymi łuskami. Trzon kani jest wysokości od 15 do 50 cm. Barwę ma podobną do kapelusza, jednak trochę ciemniejszą. Ważnym elementem jest pierścień umieszczony mniej więcej na ¾ wysokości trzonu. Miąższ kani jest miękki i gąbczasty w białym kolorze. Występują zazwyczaj w dobrze oświetlonych miejscach, którymi są na przykład łąki, pola, obrzeża lasów i wrzosowiska. Najczęściej są to pojedyncze osobniki, ale czasami rosną też po kilka sztuk w niedużych odstępach. Kanie są często mylone z muchomorami zielonawymi i czubajkami czerwieniejącymi. Ważne, aby przed zebraniem upewnić się że grzyb ma pierścień i brązowe łuski.

kania

Pieprznik jadalny

Kurki ogólnie występują od czerwca do listopada, ale najlepszym dla nich czasem jest moment od sierpnia do października. Drugą nazwą, która jest powszechnie używana to kurka. Kurki mają charakterystyczną żółtą barwę, ciągnącą się po całym grzybie. Kapelusz jest średnicy od 1 do 7 cm. U młodych osobników jest wypukły i płaski, później dopiero staje się wklęsły i lejkowaty, często falisto wygięty. Trzon ma wysokość od 3 do 8 cm. Miąższ jest lekko jaśniejszy niż grzyb. Występują w lasach sosnowych, często w większej ilości, w grupie. Kurki są często mylone z lisówką pomarańczową i kolczakiem obłączastym.

KURKA

Filet z pstrąga opłukać, dokładnie odsączyć. Następnie rozgrzewać oliwę do 55oC i dodać skórkę z cytryny, zanurzyć cały filet. I 'gotować' przez 15-20 minut. Po upływie tego czasu wyciągnąć nasz filet i położyć na ręcznik papierowy. Lekko piklowane cienkie plasterki cukinii kłaść na zwilżonej miodem skórze pstrąga, podsmażyć.
Ogon wołowy marynować w soli morskiej i winie przez około 24 godziny. Odcedzić, mięso obtoczyć w mące i przesmażyć z warzywami. Mięso połączyć ponownie z winem. Całość dusić około 3-4 godziny.

Maślak zwyczajny

Występują od czerwca do października, ale największe zbiory można znaleźć we wrześniu. Kapelusz ma średnicę od 4 do 12 cm i jest ciemnobrązowy. Skóra na kapeluszu jest ściska i lepka. Wysokość trzonu to od 3 do 11c cm, o barwie jasnożółtej. Ma skórkowy pierścień. Występuje bardzo często między niskimi iglakami i w lasach iglastych. Zazwyczaj można je znaleźć w towarzystwie dużej ilości innych maślaków, ponieważ występują często w grupie. Ważne jest aby pamiętać, żeby skórkę z kapelusza usunąć przed spożyciem. Dużym atutem tego grzyba jest brak grzybów trujących o podobnych cechach i wyglądzie.

maślak

Mleczaj rydz

Grzyb ten, rośnie od sierpnia do listopada, ale najwięcej można ich znaleźć w październiku i listopadzie. Jego pospolita nazwa to po prostu rydz. Cały grzyb jest w odcieniu pomarańczowym. Kapelusz ma średnicę od 4 do 12 cm z wygniecionym środkiem, a trzon ma wysokość od 3 do 7 cm. Miąższ jest w środku biały. Rydze lubią miejsca zalesione, ale z miękką glebą, np. piach. Można je znaleźć osobno lub w grupie. Po przecięciu grzyba wypływa sok mleczno-pomarańczowy, który szybko robi się zielony. W większości krajów Europy, uważa się, że mleczaj rydz ma trującego odpowiednika, którym jest mleczaj wełnianka. Różni się tym, że posiada włoski i ma białe mleczko, dodatkowo ma piekący smak. 

rydz

Rozbef wołowy rozbijamy na cienki plaster. Boczek wędzony zwijamy w roladę wołową i dusimy dusimy z rydzami i warzywami w śmietanie i czerwonym winie. Z mąki i jaj przygotowujemy lane kluski. Kapustę czerwoną szatkujemy, dusimy na smalcu z rodzynkami. Pokrojoną w plastry roladę serwujemy na duszonych rydzach i z kluseczkami podanymi na talerzu obiadowym.

Koźlarz babka

Koźlarze rosną od lipca do października, ale ich najlepszy czas przypada na sierpień i wrzesień. Kapelusz ma średnice od 3 do 20 cm i może mieć wiele barw, od jasnobrązowej do szarawej. Trzon może mieć wysokość do 17 cm i jest biały z ciemnymi łuseczkami, co przypomina pień brzozy. Miąższ jest biały w kapeluszu, a w trzonie białozielony albo białożółty. Koźlarze występują w otoczeniu brzóz w lasach liściastych i mieszanych, mogą być pojedynczo lub w grupach. Można go pomylić z Goryczakiem Żółciowym, który nie jest trujący, ale jest gorzki i ma piekący smak.

kozak

Najlepsze przepisy z grzybami:

Tradycyjną zupę gotujemy na wywarze z wędzonych kości z dodatkiem warzyw (marchew, pietruszka, seler) oraz kiełbasy i grzybów. Podprawiamy zakwasem z mąki żytniej, dzięki czemu uzyskujemy jedwabistą konsystencję i lekko kwaśny smak. Podajemy w charakterystycznym, „wydrążonym” bochnie chleba.
Mąkę pszenną, roztrzepane jaja, ciepłe mleko, oliwę wymieszać i wyrabiać na stolnicy aby ciasto było sprężyste. Przykryć lnianą ściereczką i odłożyć ciasto na 15 minut.
Z kapusty usunąć uszkodzone liście, umyć i naciąć głąb. Gotować kapustę ok. 5-10 min, zaś kaszę orkiszową gotować ok. 15 min. Cebulkę i grzyby przesmażyć na patelni. Wszystkie składniki farszu wymieszać i doprawić do smaku.
Cebule pokroić i usmażyć, dodać pokrojone żeberka i dusić do miękkości. Do mięsa dodać miód i przyprawy, podlać wodą i gotować aż do jej odparowania. Doprawić do smaku. Do wcześniej ugotowanej kapusty dodać usmażony pokrojony w kostkę boczek i suszone grzyby namoczone w mleku. Dusić na małym ogniu, przyprawić do smaku. Podawać z żeberkami, na ciepło.
Płaty mięsa cienko rozbić. Mięso wieprzowe połączyć z cebulą posiekaną w kostkę i drobno pokrojonym porem. Następnie do mielonego dodać jajo i przyprawić solą i pieprzem. 8 jaj ugotować na twardo o obrać ze skorupek.
Przygotować farsz: grzyby namoczyć na 12 godzin w słodkim mleku. Następnie ugotować w osolonej wodzie, ostudzić i drobno pokroić. Grzyby zesmażyć z posiekaną cebulą, doprawić solą i pieprzem. Przygotować ciasto: mąkę uformować w stożek z wgłębieniem pośrodku. Wlać do niego olej i wodę, powoli zarabiając. Kiedy powstanie spoista masa, wyrabiać ciasto tak długo, aż będzie gładkie i elastyczne.
Wypłukane ziemniaki przekroić i wydrążyć. Farsz: ugotować kaszę gryczaną oraz grzyby. Grzyby pokroić drobno i przesmażyć na oleju z cebulką, połączyć z kaszą, po czym doprawić do smaku solą i pieprzem. W wydrążone ziemniaki włożyć przygotowany farsz, ułożyć je na blaszce. Skropić olejem i zapiec w piekarniku.
Wyświetlenia:  405